Apsolutno sigurnog lijeka koji uzimamo za liječenje a da ne nosi sa sobom neželjene efekte po organizam još ne postoji. Najčešće se pojavljuju kutane reakcije a neke dermatoze se nakon terapije mogu i pogoršati.
Kako na koži tako se promjene mogu pojaviti i na kosi, lojnim i znojnim žlijezdama, noktima i sluznicama.
Najčešća oboljenja koja su posledica uzimanja raznih lijekova su:
Urtikarija
Može se sa sigurnišću reći da je 10% urtikarijalnih reagcija uzrokovano lijekovima.
Manifestacije na koži se javljaju odmah nakon uzimanja lijeka ili nakon nekoliko sati. Nastaje eritem, edem sluznica, urtike po koži i izražen pruritus sa osjećajem gušenja.
Pored lokalne alergijske reakcije može se pojaviti i sistemska anafilaktična reakcija koja može imati posledice u smislu otoka organa za disanje i gušenja. Serumska bolest se javlja kanije do 2o dana i obično je posledica uzimanja penicilina i raznih seruma.
Erythema multiforme
Promjene kod ove alergijske reakcije se lokalizuju na ekstenzornim stranama ekstremiteta, u obliku ovalnih eritemskih promjena difuzno rasporedjenih, a ako se pojavi teško opšte stanje pacijenta onda govorimo o major obliku iste bolesti ili Sy. Stevens-Johnson, kod kojeg su osim kože promjenama zahvaćene i sluznice.
Erythema fixum
Ako se ranije uzimao neki lijek na koji je oboljeli preosjetljiv, pa se ponovo uzima isti lijek, par sati nakon uzimnja na određenom dijelu tijela se pojavljuje ovalna eritematozna eflrescenca ili lividna, jasno ograničena sa rijetkim vezikulama ili bulama na mjestu inflamacije. Za ove promjene na koži najčešće su odgovorni sulfonamidi i tetraciklini.
Purpure
Uzrok ovih promjena na koži su posledica oštećenja trombocita, procesa koagulacije, a promjene se manifestuju lividno-crvenim makilama na potkoljenicama u nivou kože sa tendecijom ka konfluenciji. Uzrok ovih poremećaja su sulfonamidi, barbiturati, kao i fenilbutazon.
Egzantemi
Egzantem na koži koji je uzrokovan lijekovima može biti u obliku nekih virusnih bolesti napr. tipa, morbila, šarlaha i rubeole.
Promjene na koži su prećene jakim pruritusom, visokom temperaturom, opštom slabošću i bolovima u zglobovima i mišićima.
Uzrok egzantema su najčešće preparati penicilina, sulfonamidi, kao i nesteroidni antiinflamatorni lijekovi. Prve manifestacije egzanthema obično počinju 10-15 dana od uzimnja lijeka, mada su ovi vremenski periodi varijabilni a kod nekih penicilinskih preparata egzanthem se može javiti i l0 dana nakon prestanka uzimanja lijekova.
Ovdje je važno napomenuti da na vrijeme ne prepoznati egzantem uz nastavak „štetne „ terapije može oboljelog odvesti u tešku tokičnu epidermnu nekrolizu, eritrodermiju i eksfolijativni dermatitis.